Asjkenaziske jødar: Forskjell mellom sideversjoner
Ingen redigeringsforklaring |
m (Robot: Erstatter mal: Reflist) |
||
| (Én mellomliggende versjon av en annen bruker er ikke vist) | |||
| Linje 15: | Linje 15: | ||
== Fotnotar == | == Fotnotar == | ||
<references /> | |||
== Lenkjer == | == Lenkjer == | ||
| Linje 23: | Linje 23: | ||
* [[sefardiske jøder]] | * [[sefardiske jøder]] | ||
[[Kategori: | [[Kategori:Jødisk historie og kultur]] | ||
{{f0}} | {{f0}} | ||
{{nn}} | {{nn}} | ||
Nåværende revisjon fra 8. mar. 2024 kl. 10:07
Asjkenaziske jødar eller asjkenazím, òg kalla (høg)tyske jødar og austjødar, er den gruppa av jødar som tradisjonelt har jiddisch til morsmål og som dei siste kring 1000 åra tradisjonelt har heldt til i Sentral- og Aust-Europa. Asjkenazim hadde i nokre kortare periodar innreiserett til Noreg føre 1814, vanligvis med leidebrevsplikt. I 1851 fikk asjkenaziske jødar full innreise-, busettings- og arbeidsrett i Noreg. Fleirtalet av dei norske jødane i dag er asjkenaziske.
Omgrep
Språk
Musikk
Generell historie
Frå kristendommen vart innført på 1000-talet fram til midten av 1800-talet var asjkenaziske jødar stort sett utelukka frå Noreg anna enn etter spesiell søknad om leidebrev. Etter grunnlovsendringa i 1851 fekk dei asjkenaziske jødane innreise-, bu- og arbeidsrett, og ei moderat innvandring i dei neste tiåra førte til etablering av mosaiske trussamfunn i Kristiania og Trondheim. Grunnstammen i desse trussamfunna er askenasím — hovudsakleg frå Sverige, Danmark, Tyskland, Polen, Estland, Latvia og Litauen. Mindre busetnader av asjkenazim fanst òg i Bergen, Kristiansund, Drammen, Narvik, Tromsø og andre stader, men dei fleste av desse jødiske samfunna vart meir eller mindre utsletta under andre verdskrigen.
Fotnotar