323 355
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 2: | Linje 2: | ||
Det meste av Gulatingslova er eldre enn vanleg bokskrift i [[Noreg]]. Før lovene vart skrivne i bok, sa lagmennene lova fram på [[lagting]]et, sameleis som lovseiemannen til islendingane sa deira lov fram på [[Alltinget]]. Det som lagmannen sa, er i Gulatingslova kalla ”lovmålet”; det var den gjeldande lova. På [[1000-talet]] skreiv dei opp lovmålet. Det nedskrivne må ha vore godkjend på lagtinget, slik at boka vart ei verkeleg lovbok, ikkje berre ei rettleiing for lagmennene. Denne lovboka kalla dei Gulatingsboka. | Det meste av Gulatingslova er eldre enn vanleg bokskrift i [[Noreg]]. Før lovene vart skrivne i bok, sa lagmennene lova fram på [[lagting]]et, sameleis som lovseiemannen til islendingane sa deira lov fram på [[Alltinget]]. Det som lagmannen sa, er i Gulatingslova kalla ”lovmålet”; det var den gjeldande lova. På [[1000-talet]] skreiv dei opp lovmålet. Det nedskrivne må ha vore godkjend på lagtinget, slik at boka vart ei verkeleg lovbok, ikkje berre ei rettleiing for lagmennene. Denne lovboka kalla dei Gulatingsboka. | ||
Gulatingslova kap 3, siste bolken lyder slik: | |||
Gulatingslova kap 3, siste bolken lyder slik: «Alltid når tingmennene vert skuldige vite i Gula, skal pengane(tingbøtene) greiast på staden. Dei eig alle gulatingsmennene.» | |||
Historikaren [[Knut Helle]] skriv slik om lova: | Historikaren [[Knut Helle]] skriv slik om lova: | ||
«Ein skal ikkje lesa lenge i Gulatingslova før ein veit kvar ein er i landet. Her kan folk bu så høgt oppe i fjellet eller langt ute i øyane at ufarande sjø og fjell kan hindra dei i å føra lik til kyrkjegarden. Langs kysten bind hovudleia landet saman og fører til og frå andre landsdelar. Frå leia er det råd å ro og sigle på fjordane langt inn i landet. Fjordar og fjell skil bygdene frå kvarandre, og elvane kan vere vanskelege å kome over. Der går laksen opp mellom fjøre og fjell, og det er fisk, sel og kval i havet utanfor. I fjellet trugar bjørn og ulv.» | «Ein skal ikkje lesa lenge i Gulatingslova før ein veit kvar ein er i landet. Her kan folk bu så høgt oppe i fjellet eller langt ute i øyane at ufarande sjø og fjell kan hindra dei i å føra lik til kyrkjegarden. Langs kysten bind hovudleia landet saman og fører til og frå andre landsdelar. Frå leia er det råd å ro og sigle på fjordane langt inn i landet. Fjordar og fjell skil bygdene frå kvarandre, og elvane kan vere vanskelege å kome over. Der går laksen opp mellom fjøre og fjell, og det er fisk, sel og kval i havet utanfor. I fjellet trugar bjørn og ulv.» | ||